รายพระนามจักรพรรดิราชวงศ์ชิง
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปที่: ป้ายบอกทาง, ค้นหา
พระนามเดิม จักรพรรดิราชวงศ์ทรงอยู่ในราชสกุล อ้ายซินเจวี๋ยโหล (อักษรจีนตัวย่อ: 爱新觉罗; อักษรจีนตัวเต็ม: 愛新覺羅; พินอิน: àixīn juéluó) แต่ตามปฏิบัติของชาวแมนจู การเรียกชื่อไม่จำเป็นต้องรวมนามสกุล
พระนามเรียกขาน และ พระนามแต่งตั้ง ส่วนมาก จักรพรรดิบางพระองค์ของจีนอาจมีพระนามเรียกขานเหมือนกันก็ได้ ดังนั้นเพื่อป้องกันการสับสน จึงให้มีชื่อราชวงศ์นำหน้า ตัวอย่างเช่น จักรพรรดิเฉียนหลง มีพระนามเรียกขานว่า ชิงเกาจง
พระนามเรียกขาน เป็นพระนามของจักรพรรดิจีนที่ถูกตั้งขึ้นมาหลังจากจักรพรรดิพระองค์นั้นๆ เสด็จสวรรคต
รัชศก คือ การเรียกชื่อยุคที่จักรพรรดิแต่ละพระองค์ครองราชย์
รายพระนามจักรพรรดิราชวงศ์ชิง
พระนามที่รู้จักโดยทั่วไป
นูรฮาชี 努爾哈赤พินอิน: Nǔ'ěrhāchì
เกาตี้ Gāodì高帝Dergi hūwangdi
ไท่จู่ Tàizǔ太祖
เทียนมิ่ง Tiānmìng天命Abkai fulingga
2159 - 2169(1616 - 1626) 1
นูรฮาชี
หวงไท่จี๋2皇太極พินอิน: Huángtàijí
เหวินตี้ Wéndì文帝Genggiyen su hūwangdi
ไท่จง Tàizōng太宗
เทียนชง Tiāncōng天聰Abkai sure1627-1636;ฉงเต๋อ Chóngdé崇德Wesihun erdemungge1636-1643
2169 - 2186(1626-1643)
หวงไท่จี๋
ฟู่หลิน Fúlín福臨
จางตี้ Zhāngdì章帝Eldembure hūwangdi
ซื่อจู่ Shìzǔ世祖
ซุ่นจื้อ Shùnzhì順治Ijishūn dasan
2186 - 2204(1643 - 1661) 3
จักรพรรดิซุ่นจื้อ
เสวียนเย่ Xuányè玄燁
เหรินตี้ Réndì仁帝Gosin hūwangdi
เซิ่งจู่ Shèngzǔ聖祖
คังซี Kāngxī康熙Elhe taifin
2204 - 2265(1661 - 1722)
จักรพรรดิคังซี
อิ้นเจิน Yìnzhēn胤禛
เซี่ยนตี้ Xiàndì憲帝Temgetulehe hūwangdi
ซื่อจง Shìzōng世宗
หย่งเจิ้น Yōngzhèng雍正Hūwaliyasun tob
2265 - 2278(1722 - 1735)
จักรพรรดิหย่งเจิ้น
หงลี่ Hónglì弘曆
ฉุนตี้ Chúndì純帝Yongkiyangga hūwangdi
เกาจง Gāozōng高宗
เฉียนหลง Qiánlóng乾隆Abkai wehiyehe
2278 - 2339(1735 - 1796)(สวรรคตปี 2342)4
จักรพรรดิเฉียนหลง
หยงเหยี่ยน Yóngyǎn顒琰
หรุ้ยตี้ Ruìdì睿帝Sunggiyen hūwangdi
เหรินจง Rénzōng仁宗
เจี่ยชิ่ง Jiāqìng嘉慶Saicungga fengšen
2339 - 2363(1796 - 1820)
จักรพรรดิเจี่ยชิ่ง
หมินหนิง Mínníng旻寧
เฉิงตี้ Chéngdì成帝Šanggan hūwangdi
เซวียนจง Xuānzōng宣宗
เต้ากวง Dàoguāng道光Doro eldengge
2363 - 2393(1820 - 1850)
จักรพรรดิเต้ากวง
อี้จู่ Yìzhǔ奕詝
เสี่ยนตี้ Xiǎndì顯帝Iletu hūwangdi
เหวินจง Wénzōng文宗
เสียนเฟิง Xiánfēng咸豐Gubci elgiyengge
2393 - 2404(1850 - 1861)
จักรพรรดิเสียนเฟิง
ไจ่ฉุน Zǎichún載淳
อี้ตี้ Yìdì毅帝Filingga hūwangdi
มู่จง Mùzōng穆宗
ถงจื้อ Tóngzhì同治Yooningga dasan
2404-24181861-1875 5
จักรพรรดิถงจื้อ
ไจ่เถียน Zǎitián載湉
จิ่งตี้ Jǐngdì景帝Ambalinggū hūwangdi
เต๋อจง Dézōng德宗
กวางซวี Guāngxù光緒Badarangga doro
2418-2451(1875 - 1908) 5
จักรพรรดิกวางซวี
ผู่อี๋ Pǔyí溥儀หรือเรียกกันว่า เฮนรี่
สวินตี้ Xùndì 6遜帝
ไม่ได้ตั้ง 7
ซวนถ่ง Xuāntǒng宣統Gehungge yoso
(2451 - 2467)(1908 - 1924) 8(สวรรคตปี พ.ศ. 2510)
จักรพรรดิซวนถ่ง
1 นูรฮาชี สถาปนาราชวงศ์จิน (金 แปลว่า ทอง) หรือ ราชวงศ์จินหลัง (後金) ขึ้นในปี พ.ศ. 2159 ต่อมา หวงไท่จี๋ พระโอรสของนูรฮาชี ได้เปลี่ยนชื่อราชวงศ์ เป็น ราชวงศ์ชิงในปี พ.ศ. 2179 ดังนั้น ราชวงส์ชิงจึงนับตั้งแต่รัชศกเทียนมิ่งของนูรฮาชีเป็นต้นมา
2 หวงไท่จี๋ มีอีกพระนามหนึ่งในหนังสือประวัติศาสตร์บางเล่มว่า อาปาไห่ ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง ความจริงแล้ว อาปาไห่ เป็นพระนามของพระชายาองค์ใหญ่ของนูร์ฮาชี พระนางสิ้นพระชนม์ด้วยการฆ่าตัวตายตามนูร์ฮาชี นัยว่าหวงไท่จี๋บังคับให้พระนางทำเช่นนั้น(阿巴海)
3 จักรพรรดิซุ่นจื้อ เป็นจักรพรรดิพระองค์แรกของราชวงศ์ชิงที่ได้ครอบครองทั้งจีนแผ่นดินใหญ่ หลังจากที่ได้บุกยึดกรุงปักกิ่ง ในปี พ.ศ. 2187
4 จักรพรรดิเฉียนหลง สละราชสมบัติในปี พ.ศ. 2339 และดำรงพระยศเป็น จักรพรรดิสูงสุด หรือ ไท่ซั่งหวง (太上皇帝) การสละราชสมบัติในครั้งนี้ ถือเป็นการแสดงความกตัญญู ว่าจะไม่ครองราชย์นานเกินกว่าจักรพรรดิคังซี ผู้เป็นปู่ อย่างไรก็ตาม พระองค์ทรงดำรงพระราชอำนาจสูงสุดจนกระทั่งสวรรคตใน พ.ศ. 2342 หลังจากจักรพรรดิเฉียนหลงสวรรคต จักรพรรดิจยาชิ่ง จึงได้ดำรงพระราชอำนาจเต็มที่หลังจากที่เป็นจักรพรรดิแค่ในนามตั้งแต่พระบิดาสละราชสมบัติและพระองค์ขึ้นครองราชย์
5 ซูสีไทเฮา ผู้เป็นเจ้าจอมในจักรพรรดิเสียนฟง พระมารดาในจักรพรรดิถงจื้อ และพระมารดาบุญธรรมในจักรพรรดิกวางซวี ได้เป็นผู้มีอิทธิพลสูงสุดเหนือตัวจักรพรรดิและราชสำนักตั้งแต่ปี พ.ศ. 2404 จนกระทั่งสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2451 พระนางเป็นผู้สำเร็จราชการแทนจักรพรรดิวัยเยาว์ทั้ง 2 พระองค์ และจับจักรพรรดิกวางซวีไปกักขังไว้ในพระที่นั่งกลางทะเลสาบ หลังที่พระองค์ทรงพยายามที่จะปฏิรูปราชสำนักใน พ.ศ. 2441 ราชสำนักได้ประกาศถึงการสวรรคตของจักรพรรดิกวางซวีก่อนพระนางซูสีไทเฮาสิ้นพระชนม์เพียงหนึ่งวัน
6 พระนามเรียกขานของจักรพรรดิปูยีว่า "สวินตี้" (จักรพรรดิผู้สละราชสมบัติ) เป็นพระนามที่ตั้งโดยหนังสือประวัติศาสตร์ของจีนแผ่นดินใหญ่และไต้หวัน
7 ในปี พ.ศ. 2547 ลูกหลานที่สืบเชื้อสายจากราชวงศ์ชิงในอดีตได้เสนอพระนามเรียกขานของจักรพรรดิปูยีว่า หมินตี้ (愍帝)และพระนามแต่งตั้งว่า กงจง (恭宗) พระนามนี้ต้องรอการยอมรับจากประชาชนชาวจีน
8 ราชวงศ์ชิงถูกยึดอำนาจในปี พ.ศ. 2454 จักรพรรดิปูยี จักรพรรดิองค์สุดท้ายสละราชสมบัติในวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 อย่างไรก็ตาม ในวันเดียวกัน รัฐบาลสาธารณรัฐจีนในขณะนั้นได้ออก "ประกาศการปฏิบัติต่อจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ชิงอย่างเป็นธรรมหลังจากสละราชสมบัติ" (清帝退位優待條件) ซึ่งอนุญาตให้จักรพรรดิปูยีสามารถดำรงพระยศเดิมได้ และรัฐบาลสาธารณรัฐควรปฏิบัตต่อพระองค์ตามสนธิสัญญาว่าด้วยการปฏิบัติต่อเชื้อพระวงศ์ต่างประเทศ ประกาศฉบับนี้ออกเผยแพร่ในวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1924 แต่ต่อมา ประกาศฉบับนี้ได้ถูกแก้ไขหลังจากที่ นายพลเฝิงอวี้เสียง ได้ทำรัฐประหาร ประกาศฉบับปรับปรุงแก้ไขนี้มีใจความว่า จักรพรรดิปูยีได้สูญเสียพระยศไปแล้ว และกลายเป็นประชาชนสามัญคนหนึ่งของสาธารณรัฐจีน ปูยีถูกขับออกจากออกจากพระราชวังต้องห้ามในวันเดียวกัน ดังนั้น จักรพรรดิปูยีดำรงพระราชอำนาจตั้งแต่ครองราชย์จนถึง 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 (รวมถึงระยะเวลาสั้นๆ ตั้งแต่ 1 กรกฎาคม and 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2460) และดำรงเพียงพระยศแต่ไร้อำนาจตั้งแต่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 จนถึง 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2467 หลังจากนั้น ปูยีกลายเป็นผู้นำหุ่นเชิดภายใต้การควบคุมของญี่ปุ่นในประเทศ แมนจูกั๋ว ที่ญี่ปุ่นตั้งให้ในรัชศกต้าถง (大同) (พ.ศ. 2475 - 2477) และกลายเป็นจักรพรรดิหุ่นเชิดของแมนจูกั๋วในรัชศกคังเตอ (康德) (พ.ศ. 2477-2488)
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปที่: ป้ายบอกทาง, ค้นหา
พระนามเดิม จักรพรรดิราชวงศ์ทรงอยู่ในราชสกุล อ้ายซินเจวี๋ยโหล (อักษรจีนตัวย่อ: 爱新觉罗; อักษรจีนตัวเต็ม: 愛新覺羅; พินอิน: àixīn juéluó) แต่ตามปฏิบัติของชาวแมนจู การเรียกชื่อไม่จำเป็นต้องรวมนามสกุล
พระนามเรียกขาน และ พระนามแต่งตั้ง ส่วนมาก จักรพรรดิบางพระองค์ของจีนอาจมีพระนามเรียกขานเหมือนกันก็ได้ ดังนั้นเพื่อป้องกันการสับสน จึงให้มีชื่อราชวงศ์นำหน้า ตัวอย่างเช่น จักรพรรดิเฉียนหลง มีพระนามเรียกขานว่า ชิงเกาจง
พระนามเรียกขาน เป็นพระนามของจักรพรรดิจีนที่ถูกตั้งขึ้นมาหลังจากจักรพรรดิพระองค์นั้นๆ เสด็จสวรรคต
รัชศก คือ การเรียกชื่อยุคที่จักรพรรดิแต่ละพระองค์ครองราชย์
รายพระนามจักรพรรดิราชวงศ์ชิง
พระนามที่รู้จักโดยทั่วไป
นูรฮาชี 努爾哈赤พินอิน: Nǔ'ěrhāchì
เกาตี้ Gāodì高帝Dergi hūwangdi
ไท่จู่ Tàizǔ太祖
เทียนมิ่ง Tiānmìng天命Abkai fulingga
2159 - 2169(1616 - 1626) 1
นูรฮาชี
หวงไท่จี๋2皇太極พินอิน: Huángtàijí
เหวินตี้ Wéndì文帝Genggiyen su hūwangdi
ไท่จง Tàizōng太宗
เทียนชง Tiāncōng天聰Abkai sure1627-1636;ฉงเต๋อ Chóngdé崇德Wesihun erdemungge1636-1643
2169 - 2186(1626-1643)
หวงไท่จี๋
ฟู่หลิน Fúlín福臨
จางตี้ Zhāngdì章帝Eldembure hūwangdi
ซื่อจู่ Shìzǔ世祖
ซุ่นจื้อ Shùnzhì順治Ijishūn dasan
2186 - 2204(1643 - 1661) 3
จักรพรรดิซุ่นจื้อ
เสวียนเย่ Xuányè玄燁
เหรินตี้ Réndì仁帝Gosin hūwangdi
เซิ่งจู่ Shèngzǔ聖祖
คังซี Kāngxī康熙Elhe taifin
2204 - 2265(1661 - 1722)
จักรพรรดิคังซี
อิ้นเจิน Yìnzhēn胤禛
เซี่ยนตี้ Xiàndì憲帝Temgetulehe hūwangdi
ซื่อจง Shìzōng世宗
หย่งเจิ้น Yōngzhèng雍正Hūwaliyasun tob
2265 - 2278(1722 - 1735)
จักรพรรดิหย่งเจิ้น
หงลี่ Hónglì弘曆
ฉุนตี้ Chúndì純帝Yongkiyangga hūwangdi
เกาจง Gāozōng高宗
เฉียนหลง Qiánlóng乾隆Abkai wehiyehe
2278 - 2339(1735 - 1796)(สวรรคตปี 2342)4
จักรพรรดิเฉียนหลง
หยงเหยี่ยน Yóngyǎn顒琰
หรุ้ยตี้ Ruìdì睿帝Sunggiyen hūwangdi
เหรินจง Rénzōng仁宗
เจี่ยชิ่ง Jiāqìng嘉慶Saicungga fengšen
2339 - 2363(1796 - 1820)
จักรพรรดิเจี่ยชิ่ง
หมินหนิง Mínníng旻寧
เฉิงตี้ Chéngdì成帝Šanggan hūwangdi
เซวียนจง Xuānzōng宣宗
เต้ากวง Dàoguāng道光Doro eldengge
2363 - 2393(1820 - 1850)
จักรพรรดิเต้ากวง
อี้จู่ Yìzhǔ奕詝
เสี่ยนตี้ Xiǎndì顯帝Iletu hūwangdi
เหวินจง Wénzōng文宗
เสียนเฟิง Xiánfēng咸豐Gubci elgiyengge
2393 - 2404(1850 - 1861)
จักรพรรดิเสียนเฟิง
ไจ่ฉุน Zǎichún載淳
อี้ตี้ Yìdì毅帝Filingga hūwangdi
มู่จง Mùzōng穆宗
ถงจื้อ Tóngzhì同治Yooningga dasan
2404-24181861-1875 5
จักรพรรดิถงจื้อ
ไจ่เถียน Zǎitián載湉
จิ่งตี้ Jǐngdì景帝Ambalinggū hūwangdi
เต๋อจง Dézōng德宗
กวางซวี Guāngxù光緒Badarangga doro
2418-2451(1875 - 1908) 5
จักรพรรดิกวางซวี
ผู่อี๋ Pǔyí溥儀หรือเรียกกันว่า เฮนรี่
สวินตี้ Xùndì 6遜帝
ไม่ได้ตั้ง 7
ซวนถ่ง Xuāntǒng宣統Gehungge yoso
(2451 - 2467)(1908 - 1924) 8(สวรรคตปี พ.ศ. 2510)
จักรพรรดิซวนถ่ง
1 นูรฮาชี สถาปนาราชวงศ์จิน (金 แปลว่า ทอง) หรือ ราชวงศ์จินหลัง (後金) ขึ้นในปี พ.ศ. 2159 ต่อมา หวงไท่จี๋ พระโอรสของนูรฮาชี ได้เปลี่ยนชื่อราชวงศ์ เป็น ราชวงศ์ชิงในปี พ.ศ. 2179 ดังนั้น ราชวงส์ชิงจึงนับตั้งแต่รัชศกเทียนมิ่งของนูรฮาชีเป็นต้นมา
2 หวงไท่จี๋ มีอีกพระนามหนึ่งในหนังสือประวัติศาสตร์บางเล่มว่า อาปาไห่ ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง ความจริงแล้ว อาปาไห่ เป็นพระนามของพระชายาองค์ใหญ่ของนูร์ฮาชี พระนางสิ้นพระชนม์ด้วยการฆ่าตัวตายตามนูร์ฮาชี นัยว่าหวงไท่จี๋บังคับให้พระนางทำเช่นนั้น(阿巴海)
3 จักรพรรดิซุ่นจื้อ เป็นจักรพรรดิพระองค์แรกของราชวงศ์ชิงที่ได้ครอบครองทั้งจีนแผ่นดินใหญ่ หลังจากที่ได้บุกยึดกรุงปักกิ่ง ในปี พ.ศ. 2187
4 จักรพรรดิเฉียนหลง สละราชสมบัติในปี พ.ศ. 2339 และดำรงพระยศเป็น จักรพรรดิสูงสุด หรือ ไท่ซั่งหวง (太上皇帝) การสละราชสมบัติในครั้งนี้ ถือเป็นการแสดงความกตัญญู ว่าจะไม่ครองราชย์นานเกินกว่าจักรพรรดิคังซี ผู้เป็นปู่ อย่างไรก็ตาม พระองค์ทรงดำรงพระราชอำนาจสูงสุดจนกระทั่งสวรรคตใน พ.ศ. 2342 หลังจากจักรพรรดิเฉียนหลงสวรรคต จักรพรรดิจยาชิ่ง จึงได้ดำรงพระราชอำนาจเต็มที่หลังจากที่เป็นจักรพรรดิแค่ในนามตั้งแต่พระบิดาสละราชสมบัติและพระองค์ขึ้นครองราชย์
5 ซูสีไทเฮา ผู้เป็นเจ้าจอมในจักรพรรดิเสียนฟง พระมารดาในจักรพรรดิถงจื้อ และพระมารดาบุญธรรมในจักรพรรดิกวางซวี ได้เป็นผู้มีอิทธิพลสูงสุดเหนือตัวจักรพรรดิและราชสำนักตั้งแต่ปี พ.ศ. 2404 จนกระทั่งสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2451 พระนางเป็นผู้สำเร็จราชการแทนจักรพรรดิวัยเยาว์ทั้ง 2 พระองค์ และจับจักรพรรดิกวางซวีไปกักขังไว้ในพระที่นั่งกลางทะเลสาบ หลังที่พระองค์ทรงพยายามที่จะปฏิรูปราชสำนักใน พ.ศ. 2441 ราชสำนักได้ประกาศถึงการสวรรคตของจักรพรรดิกวางซวีก่อนพระนางซูสีไทเฮาสิ้นพระชนม์เพียงหนึ่งวัน
6 พระนามเรียกขานของจักรพรรดิปูยีว่า "สวินตี้" (จักรพรรดิผู้สละราชสมบัติ) เป็นพระนามที่ตั้งโดยหนังสือประวัติศาสตร์ของจีนแผ่นดินใหญ่และไต้หวัน
7 ในปี พ.ศ. 2547 ลูกหลานที่สืบเชื้อสายจากราชวงศ์ชิงในอดีตได้เสนอพระนามเรียกขานของจักรพรรดิปูยีว่า หมินตี้ (愍帝)และพระนามแต่งตั้งว่า กงจง (恭宗) พระนามนี้ต้องรอการยอมรับจากประชาชนชาวจีน
8 ราชวงศ์ชิงถูกยึดอำนาจในปี พ.ศ. 2454 จักรพรรดิปูยี จักรพรรดิองค์สุดท้ายสละราชสมบัติในวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 อย่างไรก็ตาม ในวันเดียวกัน รัฐบาลสาธารณรัฐจีนในขณะนั้นได้ออก "ประกาศการปฏิบัติต่อจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ชิงอย่างเป็นธรรมหลังจากสละราชสมบัติ" (清帝退位優待條件) ซึ่งอนุญาตให้จักรพรรดิปูยีสามารถดำรงพระยศเดิมได้ และรัฐบาลสาธารณรัฐควรปฏิบัตต่อพระองค์ตามสนธิสัญญาว่าด้วยการปฏิบัติต่อเชื้อพระวงศ์ต่างประเทศ ประกาศฉบับนี้ออกเผยแพร่ในวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1924 แต่ต่อมา ประกาศฉบับนี้ได้ถูกแก้ไขหลังจากที่ นายพลเฝิงอวี้เสียง ได้ทำรัฐประหาร ประกาศฉบับปรับปรุงแก้ไขนี้มีใจความว่า จักรพรรดิปูยีได้สูญเสียพระยศไปแล้ว และกลายเป็นประชาชนสามัญคนหนึ่งของสาธารณรัฐจีน ปูยีถูกขับออกจากออกจากพระราชวังต้องห้ามในวันเดียวกัน ดังนั้น จักรพรรดิปูยีดำรงพระราชอำนาจตั้งแต่ครองราชย์จนถึง 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 (รวมถึงระยะเวลาสั้นๆ ตั้งแต่ 1 กรกฎาคม and 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2460) และดำรงเพียงพระยศแต่ไร้อำนาจตั้งแต่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 จนถึง 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2467 หลังจากนั้น ปูยีกลายเป็นผู้นำหุ่นเชิดภายใต้การควบคุมของญี่ปุ่นในประเทศ แมนจูกั๋ว ที่ญี่ปุ่นตั้งให้ในรัชศกต้าถง (大同) (พ.ศ. 2475 - 2477) และกลายเป็นจักรพรรดิหุ่นเชิดของแมนจูกั๋วในรัชศกคังเตอ (康德) (พ.ศ. 2477-2488)
1 ความคิดเห็น:
Oh I understand now ^^'
Panama is in Central America (it's actually the most advanced country in Central America).
The country is also famous because of the Panama Canal (if you don't know what it is you must definitely check it out on google).
The weather is usually hot (in the days it is usually from 27°C to 33°C and in the nights it can be from 23°C to 25°C) and about the population we're all mixed and we have a wide variety of ethnicities here. There's also a strong presence of chinese people ^^'
If you want to know more just ask ;D
แสดงความคิดเห็น